Frans treinverkeer groeit ondanks hogesnelheidsdaling
Het Franse spoornetwerk ziet het aantal reizigers toenemen en zal in 2023 het niveau van voor de pandemie overtreffen. De frequentie van hogesnelheidsdiensten is echter gedaald, wat vooral gevolgen heeft voor kleinere stations.
Het laatste rapport van de Transport Regulatory Authority (ART), dat vorige week werd gepubliceerd, belicht deze trends, samen met stijgende regionale spoorwegkosten en voortdurende uitdagingen op het gebied van infrastructuur. Zoals bijna altijd bij dit soort rapporten duurt het even voordat de statistieken en passagiersaantallen zijn uitgekristalliseerd, dus het rapport kijkt alleen naar passagiersaantallen tot 2023.
Effecten van concurrentie
Het aantal passagiers voor de TER- en Intercités-diensten in Frankrijk steeg in 2023 met 21% boven het niveau van 2019. Hogesnelheidstreinen zagen ook een stijging van 8%, ondanks een daling van 9% in het aanbod. Deze daling was deels te wijten aan een afname van bijna 40 hogesnelheidstreinen in exploitatie sinds 2019. Grote stations profiteerden van treinen met een grotere capaciteit, maar kleinere stations zagen een stagnatie als gevolg van verminderde diensten.
De ticketprijzen voor hogesnelheidslijnen stegen tot boven het niveau van 2019, behalve op de zuidoostelijke route, waar de concurrentie van Renfe Viajeros en Trenitalia France hielp om de tarieven binnen de perken te houden. Andere routes, zonder vergelijkbare concurrentie, kenden ook prijsstijgingen. Het ART concludeerde eerder al een positief effect van de toenemende concurrentie op het Franse spoor, waarbij de prijzen daalden en het aantal reizigers toenam.
Regionale spoorwegkosten stijgen
De exploitatiekosten voor de regionale TER-diensten stegen aanzienlijk in 2023. Hoewel de infrastructuurheffingen de afgelopen tien jaar stabiel zijn gebleven, hebben de stijgende energiekosten bijgedragen aan de hogere kosten. De kosten van regionale treindiensten variëren sterk in verschillende gebieden, met Normandië en Occitanie bij de duurste regio’s.
De trage overgang van Frankrijk naar openbare aanbestedingen voor regionale diensten – eind 2024 waren slechts zeven van de 50 aangekondigde contracten gegund – kan de toekomstige kostenefficiëntie en kwaliteit van de dienstverlening beïnvloeden, aldus het rapport. Sinds december 2019 hebben de Franse overheden (staat en regio’s) de mogelijkheid om diensten aan te besteden, maar niet alle regio’s zijn hier snel toe overgegaan. In 2021 brak het nieuws door dat de SNCF voor het eerst in Frankrijk de exploitatie van een TER-lijn in Zuid-Frankrijk zou verliezen.
Meer investeringen nodig voor vernieuwing
Het rapport onderzocht ook de impact van spoorwegwerkzaamheden op de dienstverlening. Spoorinfrastructuurwerken beperkten 14% van de beschikbare netwerkcapaciteit in 2023. De impact was vooral ’s nachts groot: bijna 40% van de capaciteit van het centrale netwerk werd geblokkeerd tussen middernacht en 6 uur ’s ochtends.
Ondanks een stijging van de uitgaven voor het onderhoud van het spoornetwerk in 2023 (exclusief inflatie) na drie jaar van daling, blijven de verjongingsinspanningen onvoldoende, aldus de toezichthoudende instantie. De gemiddelde leeftijd van het spoor in Frankrijk was 22,9 jaar in 2023, vergelijkbaar met 21,2 jaar in Duitsland. Het niveau van de vernieuwingswerkzaamheden was echter onvoldoende om de langetermijndoelen te halen, waardoor de ART verklaarde dat er meer investeringen nodig zijn.
Lees meer:
- Vijf jaar te laat: Spanje’s Renfe zal pas in 2029 op de lijn Parijs-Lyon rijden
- SNCF’s eerste TGV Ms komt pas in 2026 in dienst
- ‘Niets om mezelf te verwijten’: Franse transportminister ‘onder onderzoek’ over verduistering van publieke middelen
- Franse vervoersautoriteit bevestigt positieve impact concurrentie
