Roemeense staatsspoorwegbazen krijgen bonusverhoging ondanks grote financiële problemen

De Roemeense staatsspoorwegbedrijven geven hun management een flinke bonusverhoging ondanks grote financiële problemen en grote vertragingen. In het geval van de infrastructuurbeheerder van het land zullen de bazen dit jaar een salarisverhoging van 50% krijgen ten opzichte van 2024, volgens lokale rapporten, zelfs na drie jaar op rij verlies te hebben geleden.

Zowel CFR SA, verantwoordelijk voor het onderhoud van de Roemeense spoorweginfrastructuur, als CFR Călători SA, de door de staat gesteunde exploitant, hebben de compensatie voor hun managementteams verhoogd, een stap die zwaar wordt bekritiseerd gezien hun recente slechte prestaties.

Het management van CFR SA krijgt bijvoorbeeld een salarisverhoging van 2,08 miljoen lei (€418.000) in 2024 tot meer dan 3 miljoen lei (€614) in 2025, volgens de Roemeense Stichting voor de verdediging van burgers tegen staatsmisbruik (FACIAS). Dit ondanks officiële bekentenissen dat het bedrijf van 2022 tot en met 2024 geen nettowinst heeft gemaakt.

FACIAS wijst erop dat de bonusverhoging plaatsvindt terwijl de staatsspoorwegbeheerder openlijk erkent dat de overheidsfinanciering voor essentiële reparaties en onderhoud van de infrastructuur slechts ongeveer de helft van de benodigde werkzaamheden heeft gedekt, waarbij het gebrek aan investeringen het toch al sterk verouderde netwerk van het land, de aanhoudende vertragingen en de gecompromitteerde veiligheid van de passagiers nog verergert.

Bonus na 4,3 miljoen minuten vertraging?

Volgens de Roemeense krant Libertatea hadden passagierstreinen in 2022 in totaal meer dan 4,3 miljoen minuten vertraging. In 2023 meldde de krant een gemiddelde van acht minuten vertraging per trein in de eerste acht maanden van het jaar. Daarentegen meldde de Litouwse staatsoperator dat ongeveer 95 procent van zijn treinen op tijd aankwam in 2023, terwijl het Belgische spoorwegnet in hetzelfde jaar een stiptheidspercentage van 87,5 procent zag, wat betekent dat meer dan één op de tien treinen minstens zes minuten vertraging had.

Het is belangrijk om op te merken dat de infrastructuurbeheerder volgens FACIAS gunstige beoordelingen heeft gekregen, maar dit is volgens FACIAS eerder gebaseerd op het feit dat het bedrijf de toegewezen middelen heeft uitgegeven dan op tastbare verbeteringen in de kwaliteit van de dienstverlening. Ondertussen heeft CFR Călători SA, de Roemeense staatsoperator, ook de maandelijkse toelagen voor zijn directieleden verhoogd met 3.300 lei (€ 663). De beslissing om de toelagen te verhogen werd vorig jaar genomen tijdens een algemene vergadering van aandeelhouders.

Hoewel CFR SA en CFR Călători SA onafhankelijk opereren, vergelijkbaar met de Spaanse exploitant Renfe en zijn spoorbeheerder Adif, rapporteren beide bedrijven uiteindelijk aan het Roemeense ministerie van Transport. De bonussen hebben dus bezorgdheid gewekt over systemisch wanbeheer en verantwoordingsproblemen op het hoogste niveau.

Winsten, compensaties en bezuinigingen

CFR Călători eindigde 2024 voor het eerst in bijna tien jaar met winst, zo’n 15 miljoen lei (3 miljoen euro). Dit was echter te danken aan een last-minute begrotingscorrectie aan het einde van 2024, waardoor de overheidscompensatie werd verhoogd tot 2,133 miljard lei (€429 miljoen), wat ongeveer 90% van de financiële behoeften van het bedrijf voor dat jaar dekte. De extra financiering was cruciaal om een eerder verwacht verlies van 1 miljard lei (200 miljoen euro) om te buigen in een winst van 15 miljoen.

Voor 2025 heeft de regering een vergelijkbaar compensatieniveau goedgekeurd, maar dit dekt de operationele behoeften niet volledig. Als gevolg hiervan heeft CFR Călători 200 treinen geschorst als kostenbesparende maatregel, gericht op weekenddiensten waar overuren 300 procent worden uitbetaald. Deze maatregel zal naar schatting alleen al in januari tot 30 miljoen lei (6 miljoen euro) kosten besparen.

Daarnaast wordt het bedrijf geconfronteerd met inkomstenverlies door het schrappen van subsidies voor studentenreizen, die voorheen goed waren voor bijna 220 miljoen lei per jaar. De algemeen directeur van CFR Călători, Traian Preoteasa, heeft benadrukt dat het bedrijf ofwel nieuwe inkomstenstromen moet vinden of moet doorgaan met het snijden in de kosten om winstgevend te blijven, waarbij hij verzekerde dat het bedrijf onder zijn leiding niet zal terugkeren naar financiële verliezen.

Meer investeringen, maar aanhoudende kinderziektes

De bonussen komen op een moment dat er veel geld wordt geïnvesteerd in het Roemeense spoornetwerk, zowel in rollend materieel als in de infrastructuur. Eind vorig jaar arriveerden de eerste nieuwe passagierstreinen na een hiaat van twee decennia in de aanschaf van nieuwe treinen, terwijl de regering officieel een plan goedkeurde voor de aanschaf van 23 nieuwe elektrische locomotieven ter waarde van meer dan 150 miljoen euro. De regering tekende ook voor de aankoop van negen nieuwe elektrische langeafstandstreinen voor een bedrag van ongeveer 90 miljoen euro en keurde een miljardenproject goed om 143 kilometer spoor te vernieuwen.

De poging om het imago van het spoor in het land op te poetsen is echter al op grote problemen gestuit. De nieuwe Alstom Coradia Stream, bedoeld om een nieuwe start te geven aan het passagiersvervoer per spoor in het land, rijdt momenteel nog maar twee keer per dag – de helft van het oorspronkelijk geplande schema – vanwege hardnekkige systeemproblemen aan boord. De trein, die in november van start ging met passagiersdiensten tussen Boekarest en Brașov, zou medio december vier keer per dag moeten rijden. Maar de Franse fabrikant Alstom vroeg de trein terug te brengen naar het depot na slechts twee ritten per dag, volgens HotNews.ro, waardoor CFR Călători de gaten in de dienstregeling moest opvullen.

Lees meer:

• Roemenië: eerste nieuwe passagierstrein in 20 jaar deze maand in dienst
• ‘Er zijn geen waterstoftreinen! Roemenië schrapt H2-plannen en investeert EU-fondsen in wegen
• Wat Stadlers eerste in Hongarije gebouwde dubbeldekker betekent voor de verschuiving van het spoor naar Oost-Europa
• UNIFE waarschuwt dat EU-landen ‘miljarden’ aan spoorfondsen dreigen te verliezen als ze geen actie ondernemen vóór de deadline van 2026