NMBS-medewerkers kruipen in de huid van reizigers met een beperkte mobiliteit

De NMBS is een sensibiliseringscursus voor haar personeel gestart in samenwerking met Konekt, een organisatie die  zich inzet voor de belangen van mensen met een beperking. Doel van de cursus, die in september is gestart, is om NMBS-werknemers te laten inleven in de situatie van treinreizigers met een beperkte mobiliteit om zo de toegankelijkheid van stations te verbeteren.

“Vroeger paste ik bij een ontwerp of renovatie van een station de regels rond toegankelijkheid wel toe, maar dankzij deze opleiding begrijp ik ook concreet waarom. Deze onderdompelcursus gaat verder dan de toepassing van theoretische principes: ze verhoogt de bewustwording en brengt een frisse kijk op de zaak.”

Cursus gericht op ontwerpers van stations

Aan het woord is Philippe De Clerck, ingenieur-architect bij NMBS die deelneemt aan de NMBS-sensibiliseringscursus in september gestart is. In totaal doen er zo’n 200 NMBS-medewerkers mee aan de onderdompelingscurus die plaatsvindt in het station Gent-Sint-Pieters en het station van Namen. Het betreffen in hoofdzaak medewerkers die verantwoordelijk zijn voor het ontwerp en het beheer van de stations.

De cursus maakt onderdeel uit van het toegankelijkheidsbeleid van de NMBS dat al haar reizigers in staat wil stellen zo autonoom mogelijk te reizen. Op het programma van de cursus staat een totale onderdompeling in de realiteit van reizigers met een beperkte mobiliteit. Met een blinddoek of een koptelefoon zodat ze niets horen, of in een rolstoel moeten ze hun weg vinden in het station, hun ticket kopen en de trein nemen. Daarna kunnen ze hun ervaringen uitwisselen.

“Begrip van de leefwereld van minder mobiele mensen essentieel”

“Begrip van de leefwereld van personen met een beperking is van essentieel belang om in alle sectoren tot een professionele benadering van toegankelijkheid te komen”, verklaart Kurt Vanhauwaert, trainer bij Konekt. “Veel personen met een beperking hebben geen andere optie dan het openbaar vervoer om zich te verplaatsen. Voor hen zijn autonoom toegankelijke stations en treinen een onmisbaar deel van de schakel om actief te kunnen deelnemen aan de maatschappij.”

De lesgevers van deze verenigingen, adviseurs of ingenieurs die soms zelf een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben, hebben een specifieke expertise in de toegankelijkheid en inrichting van infrastructuur. Hun aanwezigheid, naast die van de spoorexperts, zorgt voor constructieve aanpak gericht op de bewustmaking van elkaars realiteiten.

“Deze opleidingen zijn belangrijk om de inclusie te bevorderen en de ervaringen van personen met een beperkte mobiliteit in de stations en de treinen te optimaliseren”, verklaart NMBS-woordvoerder Dimitri Temmerman. Hij geeft een aantal voorbeelden van problemen waar minder mobiele mensen mee geconfronteerd kunnen worden en waar niet altijd aandacht voor is. “Een deur die te smal is, een ticketautomaat die moeilijk bereikbaar is of een onderbreking in de geleidelijn tijdens werken in het station.”

Belangengroepen vaker gehoord door NMBS

De samenwerking met Konekt staat niet op zich, vervolgt Temmerman. “NMBS hecht veel belang aan overleg met de belangengroepen. In het kader van verschillende projecten werden zij geconsulteerd, zoals bij de bestelling van nieuw treinmaterieel.” Deze input werd onder andere meegenomen bij de bestelling bij Bombardier-Alstom van 130 autonoom toegankelijke dubbeldeksrijtuigen die uitgerust zijn met een systeem om de ruimte tussen het perron en de trein te overbruggen, zodat reizigers met een beperkte mobiliteit de trein autonoom kunnen nemen. Deze rijtuigen worden ook voorzien van aangepaste toiletten en een intercomsysteem voor rolstoelgebruikers.

“De adviezen van de toegankelijkheidsexperts zijn ook waardevol bij projecten zoals de verhoging van de perrons tot 76 centimeter, de verbetering van de assistentieprocedures en van de bewegwijzering voor slechtzienden”, aldus Temmerman.

Toegankelijke stations in opmars

Momenteel is er assistentie mogelijk in 132 stations, 7 dagen per week en tot 3 uur voor het vertrek van de trein in de 41 grootste stations, waar twee derde van de reizigers de trein neemt. Reizigers konden al assistentie aanvragen via telefoon of de website, maar sinds kort kan dat ook via Facebook, Twitter of WhatsApp.

Ook bij het ontwerp en de renovatie van stations speelt het toegankelijkheidsbeleid een steeds grotere rol, met reflecties over de moeilijkheidsgraad van de trajecten, het verhogen van de perrons, het installeren van liften, toegangshellingen of geleidelijnen. De ticketautomaten zijn ook ontworpen om door personen met een beperkte mobiliteit te kunnen worden gebruikt. Begin 2017 waren er vijftien stations integraal toegankelijk. Intussen zijn dat er al 85. Tegen 2025 wil NMBS het aantal integraal toegankelijke stations verhogen tot 150, wat de helft van de reizigers zal vertegenwoordigen.