IRS 2024: Rail Baltica en de toekomst van grensoverschrijdende connectiviteit
Experts van over de hele wereld verzamelden zich deze week in Tallinn voor de Intelligent Rail Summit ’24. Tegen de achtergrond van wat misschien wel het grootste en meest ambitieuze infrastructurele megaproject in Europa is, was het de ideale setting om de laatste ontwikkelingen in intelligente spoorwegtechnologie te bespreken, evenals de rol ervan in het vormgeven van de toekomst van het spoor in de Baltische staten en daarbuiten. Een samenvatting van het evenement dat Europa verbond.
Het is geen geringe uitdaging om drie landen via het spoor met elkaar en met de rest van het continent te verbinden door ongeveer 870 kilometer gloednieuwe geëlektrificeerde spoorlijn aan te leggen voor zowel hogesnelheidstreinen voor passagiers als voor goederen. Maar als je het gaat doen, kun je het maar beter op de juiste manier doen’, moeten de mensen hebben gedacht die werken aan de realisatie van Rail Baltica. Omdat ze “digital native rail” bouwen, zoals CTO Emilien Dang het zegt, is een van de hoofddoelen van het project om de kracht van slimme technologie te gebruiken om efficiëntie te garanderen en operationele kosten te minimaliseren.
Om deelnemers van over de hele wereld te laten zien wat de toekomstige spoorlijn de mensen van Estland zal brengen, begon de top met een bezoek aan de bouwplaats van station Ülemiste in Tallinn. Dit station ligt vlak naast het vliegveld van de hoofdstad en wordt een belangrijk mobiliteitsknooppunt voor de regio. Het bezoek aan de bouwplaats gaf een zeer concrete indruk van de vooruitgang die Rail Baltica heeft geboekt en liet duidelijk zien hoe het project is geëvolueerd van iets dat vooral op papier bestond naar daadwerkelijke bouw op de grond.
Na het bezoek vond een uitstekende netwerkgelegenheid plaats in de vorm van een receptie, die werd geopend door de Estse minister van Infrastructuur, Vladimir Svet. “We zijn verheugd om spoorwegexperts van over de hele wereld te verwelkomen in Tallinn”, zei hij tegen de menigte. “Dit is een kans die een land als Estland maar eens in de eeuw krijgt”, zei hij, “om een nieuwe internationale verbinding tot stand te brengen”, die de “grootste investering in infrastructuur in de geschiedenis van ons land” zal vormen.
De minister benadrukte het belang van de toekomstige spoorverbinding, niet alleen voor passagiers en vracht, maar ook vanwege de geopolitieke implicaties. Want voor de mensen in de Baltische staten, althans volgens de minister, wordt de verbinding met Europa vaak gezien als een levensader – iets van existentiële betekenis. Dit gevoel, legde hij uit, gaat verder dan het potentiële gebruik voor militaire transporten. “Als we willen dat mensen in dit deel van de wereld zich veilig voelen”, zei Svet tegen de aanwezigen, “moeten we over land verbonden zijn met Europa.”
Missie om mensen te verbinden
De toon was gezet, dus de volgende ochtend was het tijd voor de langverwachte diepe duik in de materie. De dag begon met presentaties van Sander Salmu, van het Estse ministerie van Klimaat, die de Baltische perspectieven op internationale spoorwegverbindingen deelde, en Marko Kivila, CEO van Rail Baltica Rail, die een update gaf van de laatste ontwikkelingen in het project. Hij schrok er niet voor terug om enkele van de uitdagingen te noemen waarmee het project wordt geconfronteerd, vooral op het gebied van financiering,
Vervolgens vertelde Emilien Dang, CTO bij RB Rail AS, het publiek over de technische aspecten van de projecten, waarvan sommige echt ambitieus zijn. Als greenfieldproject biedt de toekomstige internationale verbinding spannende mogelijkheden om enkele van de nieuwste technologieën te integreren, zoals een IoT-sensornetwerk, digital twins, AI-analytics en gecentraliseerde visualisatie voor monitoring. “Niet alleen omdat we het willen doen, maar om een naadloze ervaring voor de passagier te creëren. Het is onze missie om mensen met elkaar te verbinden.”
Om begrotingsproblemen aan te pakken en de deadline van 2030 te halen, hebben de organisatie en de Baltische regeringen gekeken naar publiek-private partnerschappen. Daarnaast worden er voorbereidingen getroffen om de omvang van het werk dat tegen 2030 voltooid moet zijn, te beperken. Het project zal zich bijvoorbeeld richten op de voltooiing van de hoofdlijn van zuid naar noord, waarbij onder andere de gecompliceerdere verbinding met Riga wordt uitgesteld tot een latere fase van het project. Op sommige delen van de spoorlijn zal slechts één set sporen worden gebouwd in plaats van twee.
Praten en leren over technologie, daar draaiden de break-out sessies allemaal om. Verspreid over twee verschillende zalen luisterden de aanwezigen naar presentaties over kunstmatige intelligentie, het delen van gegevens, cyberbeveiliging en intelligente emissiereductie, gegeven door experts uit zowel de academische wereld als van bedrijven zoals voestalpine en AFRY. Natuurlijk was er volop gelegenheid om vragen te stellen en bij te dragen aan de discussie. Hoewel het in sommige break-outs even duurde voordat het publiek was opgewarmd, boden de pauzes tussendoor de perfecte gelegenheid om het gesprek gaande te houden, wat velen graag leken te willen doen.
Vuurwerk op het podium
De top werd afgesloten met een plenaire sessie, die draaide om één grote vraag. Hoe gebruiken we dit allemaal en wat moeten we nog meer uitzoeken om niet alleen de Baltische staten, maar heel Europa te verbinden met grensoverschrijdend spoorvervoer? Onafhankelijk journalist Jon Worth, die het CrossBorderRail project heeft opgezet, was de perfecte spreker om de zaal te waarschuwen voor enkele valkuilen van internationale spoorwegverbindingen. Hij had er bijna een week over gedaan om met de trein naar de top te komen en had een aantal problemen ervaren met de huidige spoorwegen in de Baltische staten. Maar bovenal: hij herinnerde de deelnemers eraan wat de belangrijkste reden voor de sector zou moeten zijn om te doen wat ze doet: goed doen voor de passagiers.
Na een optreden van Anvar Salomets, CEO van Rail Baltic Estonia, was het tijd om de boel nog een keer op te stoken met een panel van experts met Emilien Dang, Jon Worth en Harald Hopfgartner van Voestalpine. De discussie ging over het verbinden van het continent via het spoor en was soms een beetje verhit, maar leverde zeker een aantal interessante inzichten op. Zoals de moderator en digitale transformatie expert Erika Piirmets concludeerde, “het zijn niet zozeer praktische kwesties die problemen geven, het is dat er een wil moet zijn om samen te werken en dingen gedaan te krijgen.” Een belangrijke takeaway, die hopelijk niet alleen landt bij de aanwezigen, maar bij alle mensen in de sector die betrokken zijn bij internationale spoorwegprojecten.
