Lage stand Rijn dreigt Europese transportsector hard te raken

Het waterpeil op de rivier de Rijn is gestaag gedaald en is vorige week tot een noodpeil gedaald, wat wijst op meer tegenwind voor de Duitse economie die al richting een recessie aan het afglijden is. Het Rijnwaterpeil is gezakt onder de kritische drempel die de transportlijnen kan doen stilvallen. Dat zal onvermijdelijk ook gevolgen hebben voor het goederenvervoer per spoor.

Inderdaad, een van de meest vitale waterwegen in het economische hart van Europa is teruggevallen onder de zeer belangrijke drempel van 78 centimeter (31 inch) op een meetstation in Kaub, Duitsland. Vanaf woensdag vorige week zat Kaub op 68 centimeter (27 inch) en dat niveau bleef dalen, wat aangeeft dat verstoringen van het Duitse binnenvaarttransport in de lijn van de verwachtingen liggen.

Transport teruggebracht tot een derde van de capaciteit

Riverlake, een scheepsmakelaar, stelt vast dat binnenvaartschepen die goederen vervoeren naar de Bovenrijn vanuit Rotterdam hun gewicht hebben teruggebracht tot ongeveer een derde van de capaciteit om niet vast te lopen in de ondiepe delen van de waterweg, aldus Bloomberg.

Binnenvaartschepen vervoeren ongeveer 5% -10% van de Duitse vracht, waarvan ongeveer 80% over de Rijn. Inclusief een derde van de binnenlandse scheepvaart van ruwe olie, aardgas en kolen, zo schreef Berenberg econoom Salomon Fiedler in een rapport.

Onder verwijzing naar een rapport van het Kiel Institute zei Fiedler dat als in Kaub het waterpeil enkele weken of langer onder het niveau van 78 centimeter blijft, de Duitse industriële productie ongeveer 1% lager zal zijn dan in een maand zonder dagen met laag water. Hij zei dat de volgende maand de impact zou oplopen tot 1,5%. Wat onvermijdelijk ook gevolgen zou hebben voor het spoorverkeer.

Eenzelfde situatie als in 2018, maar met één belangrijk verschil

De watercrisis op de 1.288 kilometer lange rivier die van Zwitserland naar de Noordzee loopt, is vergelijkbaar met die in 2018. De vorige crisis leidde tot transportstoringen die de industriële productie zwaar troffen. Een verschil tussen toen en nu is echter dat de Duitse economie vandaag afglijdt naar een recessie, omdat ze kampt met een energiecrisis, hoge inflatie, haperende economische groei en knelpunten in de toeleveringsketen – een combinatie van factoren zoals die nog nooit eerder is gezien.

De Duitse economie groeide in het eerste kwartaal met een schamele 0,2% en ontsnapte ternauwernood aan een technische recessie na een krimp in het voorgaande kwartaal, terwijl de inflatie in juni op een schrikwekkend hoog niveau van 7,6% stond. Alarmerende signalen wijzen op stagflatie en op hyperinflatie veroorzaakt door de hoge energieprijzen als gevolg van de sancties van Europa tegen Rusland. Een recente flash inkoopmanagersindex toont de snelle vertraging in de grootste economie van Europa.

Recessie of geen recessie?

Duitsland bevindt zich volgens heel wat economen hoogstwaarschijnlijk al in een recessie. Dit zou erop wijzen dat de industriële productie en de behoefte aan scheepvaart sowieso lager zouden zijn, waardoor het probleem van de lage waterstanden minder erg wordt.

“De toeleveringsketens stonden echter al onder zware druk en de voorraden zijn uitgeput na twee jaar van pandemie-gerelateerde verstoring. Het vermogen van bedrijven om vertragingen in het transport op te vangen is waarschijnlijk beperkter dan normaal”, zei Fiedler.

Als de huidige lage waterstanden van de Rijn bij Kaub tot half augustus onder een kritische drempel blijven, zou de binnenvaartactiviteit op de waterweg kunnen verminderen, met slechtere economische vooruitzichten tot gevolg. Dat zou ook het goederenvervoer per spoor ernstig kunnen schaden.