De oorlog in Oekraïne wijzigt de route China-Europa via het spoor

De invasie van Oekraïne en de economische sancties door Europa afgekondigd tegen Rusland dwingen transportbedrijven nu om een ​​andere spoorroute vanuit China te vinden.

Nu Rusland met de sancties wordt geconfronteerd en de havens van het land ontoegankelijk zijn, is de hoofdspoorweg die China met de Europese Unie verbindt naar het zuiden verschoven naar de multimodale route van de Kaspische Zee.

Terwijl de route in China en Kazachstan ongewijzigd blijft (via het intermodale punt Khorgos), wijkt deze vervolgens af door naar de haven van Aqtau aan de Kaspische Zee te gaan. In tegenstelling tot de noordelijke route in Rusland, moeten de treinen dan worden gelost en de containers op een schip worden geplaatst naar de haven van Bakoe in Azerbeidzjan, waar ze op een andere trein worden geladen om vervolgens op het spoorwegnet naar Turkije en de zee te gaan.

Het oversteken van Azerbeidzjan stuit echter op een ander territoriaal geschil, namelijk dit met Armenië. Eenmaal in Turkije kunnen de treinen rechtstreeks Europa bereiken via de Bosporus-tunnel, dan Bulgarije en Roemenië.

Deze route vermijdt het conflict in Oekraïne volledig, evenals Russisch en Wit-Russisch grondgebied.

Hoe zit het met de Zijderoute?

Deze route is echter geen uitvinding van de laatste weken. Sinds een paar jaar is ze realiteit en wordt ze effectief gebruikt. In juli 2020 waren er 12 dagen nodig om de volledige reis te maken vanaf de Chinees-Kazachse grens bij Khorgos en het Turkse Kosekoy-station in Izmit, niet ver van Istanbul.

De noordelijke weg gedoemd om te verdwijnen?

Zelfs als de oorlog snel eindigt, zal noch China noch Oekraïne geïnteresseerd zijn in het nastreven van de Nieuwe Zijderoute-projecten in Oekraïne, denken sommige waarnemers.

“De projecten voor de Nieuwe Zijderoute in Oekraïne zijn van tafel geveegd”, zegt Jacob Mardell, die werkt aan wereldwijde infrastructuur en Chinees buitenlands beleid bij het Duitse MERICS Institute for China Studies.

Waarnemers merken echter op dat de spoorcorridor door Turkije een beperkte capaciteit heeft in vergelijking met de corridor door Rusland. De verplichte zeeroute in de Kaspische Zee duurt langer en kost meer.

Op 13 april werd een containertreinverbinding gelanceerd tussen de internationale droge haven van Xi’an in China en Mannheim in Duitsland. Maar in plaats van door Turkije te gaan, gingen de containers door de Georgische haven van Poti. Vanuit de Georgische Zwarte Zeehaven stak de lading dit keer de Zwarte Zee over naar de haven van Constanza en ging vervolgens verder via Roemenië, Hongarije, Slowakije en Tsjechië.

Naar een nieuwe geopolitiek?

Deze verschillende routes laten zien hoe belangrijk goede verbindingen zijn voor een land. De “zuidelijke” route ligt ook politiek erg gevoelig, aangezien er moet gekozen worden tussen Turkije of Georgië.

De drie 30 jaar oude republieken – Georgië, Armenië, Azerbeidzjan – worden traditioneel geassocieerd met de commerciële verbinding tussen de landen aan de Oostzee en die aan de Zwarte Zee, dit via het stroomgebied van de Donau.

Turkije onderhoudt, zoals we weten, binaire relaties met Europa, maar dit gote land wil ook een plaats voor zichzelf veroveren in de transit Azië-Europa.

Deze nieuwe route tussen China, Azerbeidzjan, de Kaukasus en de Zwarte Zee is complexer, maar speelt momenteel in op de dramatische geopolitieke situatie die we allemaal kennen.