Europese topspoorwegbedrijven steunen Draghi-rapport over “EU-mededinging

Europa’s grootste spoorwegexploitanten hebben een belangrijk EU-rapport van de voormalige Italiaanse premier Mario Draghi over het Europese concurrentievermogen “van harte verwelkomd” – met name de steun voor een omvangrijke financiering van het spoornetwerk van het blok. Maar het document, waarvan verwacht wordt dat het de ruggengraat zal vormen van de nieuwe industriële strategie van het blok, zou wel eens minder populair kunnen zijn bij lidstaten die proberen hun kortetermijnfinanciën in toom te houden.

De Gemeenschap van Europese Spoorweg- en Infrastructuurbedrijven (CER), die grote door de staat gesteunde spoorwegconcerns zoals SNCF, Deutsche Bahn en de Italiaanse FS Group vertegenwoordigt, zei dat ze de belangrijkste prioriteiten in Draghi’s rapport“volledig deelt”. Deze prioriteiten zijn “adequate financiering” en de uitbreiding van de inkomsten uit het emissiehandelssysteem (ETS) van de EU om te investeren in digitalisering, het koolstofvrij maken van de industrie en een uitgebreid Europees hogesnelheidsspoorwegnetwerk.

“Het rapport onderstreept de geldigheid van veel CER-boodschappen en geeft duidelijk aan dat goed functionerende transportnetwerken en -diensten en een bloeiende transportsector cruciaal zijn voor het concurrentievermogen van de hele EU-economie”, aldus de CER in een verklaring.

Nieuwe industriële strategie voor Europa

EU-chef Ursula von der Leyen had het voormalige hoofd van de Europese Investeringsbank opgedragen een breed onderzoek te doen naar het economische concurrentievermogen van het blok in een bijzonder uitdagend geopolitiek landschap. Het rapport, dat eerder deze week werd gepresenteerd aan de uitvoerende macht van de EU, stelt een “nieuwe industriële strategie voor Europa” voor die sterk steunt op investeringen in groene, gedigitaliseerde industrie en het stimuleren van koolstofarm transport. Verwacht wordt dat het de basis zal vormen van het werkprogramma voor Von der Leyen’s tweede termijn aan het roer van de Europese Commissie.

CER zegt dat het document “terecht erkent” dat transport een prioritaire sector is voor de overgang van de EU naar een netto-nuleconomie, aangezien het verantwoordelijk is voor een kwart van alle broeikasgasemissies. Ondertussen is het spoor verantwoordelijk voor slechts 0,4 procent van de transportemissies van het blok, waardoor het “een waardevolle modaliteit is om in dit opzicht te ontwikkelen”.

Wat de financiering betreft, zei CER dat de bevindingen van Draghi “overeenkomen” met haar eigen beoordelingen van “de schaarste” van het overheidsbudget. Ondanks de krappe beurs loofde de groep de politicus voor zijn aanbeveling aan de EU om de financiering van de sector te versterken, “met prioriteit voor grensoverschrijdende verbindingen en nationale verbindingen met grensoverschrijdende impact, samen met militaire mobiliteit, efficiëntie en veerkracht tegen klimaatrisico’s.”

Geef het aan onze sector!

De bedrijven waren het ook eens met Draghi dat EU-lidstaten projecten moeten belonen die bijdragen aan emissiereducties door ETS-geld te gebruiken voor klimaatactie en het koolstofarm maken van de industrie. De CER zei dat dit een standpunt was dat ze al lang innam, terwijl ze er ook voor pleitte om ETS-inkomsten te besteden aan duurzaam vervoer, met name het spoor.

De CER voegde eraan toe dat het rapport ook het standpunt van de CER ondersteunde dat de realisatie van een hogesnelheidsnetwerk dat alle hoofdsteden en grote steden van de EU met elkaar verbindt “het spoor aantrekkelijker zou maken, hoewel de investeringsbehoeften verder zouden toenemen”. Zowel Draghi als CER lijken te concluderen dat zonder snelgroeiende projecten om in te investeren en kapitaalmarkten om ze te financieren, Europeanen kansen zullen mislopen om welvaart te genereren.

“Investeren in een uitgebreid Europees HSR-netwerk levert meerwaarde op voor de Europese samenleving en vermindert de ecologische voetafdruk van het Europese passagiersvervoer enorm,” schrijft CER. “Een dergelijk uitgebreid netwerk zou betekenen dat het bestaande HSR-netwerk ten minste verdrievoudigd moet worden en dat de investeringskosten geschat worden op 550 miljard euro, maar zou tegen 2070 positieve nettobaten voor de samenleving opleveren in de orde van grootte van 750 miljard euro,” voegt het CER toe.

De innovatiekloof dichten

CER prees het rapport ook voor de focus op het belang van het dichten van de innovatiekloof door digitale vooruitgang. De voorstellen van Draghi “sluiten aan bij” de herhaalde oproepen van CER voor voldoende financiering en dringende investeringen in belangrijke technologische hulpmiddelen voor de spoorwegen, zoals het Future Railway Mobile Communication System, Digital Capacity Management en Digital Automatic Coupling. De CER steunt ook Draghi’s oproep om het European Rail Traffic Management System te ondersteunen met “aanzienlijke investeringen” om een brede invoering ervan te garanderen.

“We zijn erg blij met dit rapport, dat de oproepen in het CER-manifest On Track for Europe ondersteunt,” zei uitvoerend directeur Alberto Mazzola van de CER. Dat omvatte de noodzaak om publiek en privaat geld te investeren om het concurrentievermogen van Europa te vergroten, evenals de rol van hogesnelheidstreinen in het verbinden van Europese hoofdsteden en grote stedelijke knooppunten.

“Om een Europawijd HSR-netwerk te voltooien, moet een aanzienlijke uitbreiding van de huidige infrastructuur worden besproken en adequaat gefinancierd,” voegde hij eraan toe. “Dit is economisch haalbaar en zeer gunstig voor de Europese economie. In China, waar ze er al in geslaagd zijn om hun grote steden met HSR te verbinden ondanks een jarenlange achterstand op Europa, werpt de investering al vruchten af.”

Draghi aan het dromen?

Het rapport heeft echter gemengde reacties gekregen van andere spelers, met name de financiële wereld, conservatieve denktanks en mogelijk EU-lidstaten die terugschrikken voor het idee van zulke intensieve investeringen. Om op grotere schaal concurrerend te blijven, beveelt Draghi aan dat Europa minstens 750 tot 800 miljard euro per jaar moet mobiliseren om gelijke tred te houden met concurrenten als de VS en China. Dat zou betekenen dat het investeringsaandeel van de EU moet stijgen van ongeveer 22 procent van het BBP naar ongeveer 27 procent, “waardoor een daling van meerdere decennia in de meeste grote EU-economieën wordt omgebogen”.

Draghi’s voorstellen – meer EU-brede uitgaven, integratie van de kapitaalmarkten en afschaffing van het nationale vetorecht – zijn een echo van bekende oproepen uit Brussel, die steevast op weerstand van de lidstaten stuitten. Met de opkomst van extreem-rechts in Duitsland en Frankrijk zou een dergelijke integratie zelfs nog moeilijker kunnen blijken. Hoe dit alles zich zal vertalen in meer financiering voor de spoorwegsector en Draghi’s dromen over snelle spoorwegmodernisering valt nog te bezien.

Lees meer:

• Noodlijdende Deutsche Bahn plant €2 miljard winst in drie jaar
• België moet ‘meest ambitieuze transportplan ooit’ terugschroeven
• Britse minister van transport lanceert ‘enorme herziening’ van Britse spoorwegen
• Hoe bouw je duizenden treinen om naar ETCS? Vraag het Trigo