Spoorwegstakingen UK gaan door en nu ook in Noord-Ierland
Het was eerst goed nieuws en toen slecht nieuws. Vorige week accepteerden de leden van de RMT-vakbond naar verwachting het loonbod van de werkgevers. Een dag later begon zusterbond ASLEF met meer dan een week actievoeren. Een verbod op overwerk en een doorlopend programma van regelrechte stakingen heeft geleid tot verstoringen in bijna alle passagierstreinen in Engeland. Schotland en Wales houden zich afzijdig van de huidige actie, maar nu dreigen er voor het eerst stakingsacties in Noord-Ierland.
In een geschil dat niets met elkaar te maken heeft, hebben vakbonden die transportmedewerkers in Noord-Ierland vertegenwoordigen vorige week vrijdag (1 december 2023) hun leden opgeroepen voor een eendaagse staking. De vrees bestaat dat de actie in de aanloop naar Kerstmis herhaald zal worden. Bijna al het openbaar vervoer wordt beheerd door één instantie, Translink. Het voordeel van coördinatie wordt tenietgedaan door de kwetsbaarheid van het netwerk voor industriële acties in alle vormen van vervoer. De actie van afgelopen vrijdag was de eerste dergelijke staking sinds 2015.
Leden trots op hun rol
De staking bij de spoorwegen heeft zich uitgebreid naar Noord-Ierland. Het geschil heeft niets te maken met de langdurige reeks bittere geschillen die de Britse passagiersvervoerders en het infrastructuuragentschap Network Rail al meer dan een jaar treffen. Terwijl de vakbond van machinisten ASLEF in Engeland nog steeds in een actief geschil verwikkeld is, zijn er oplossingen bereikt met de vertegenwoordigers van de werkgevers in Schotland en Wales en met Network Rail. De grootste vakbond in de sector, de RMT, bereikte eind november een verwachte oplossing.
“Onze leden hebben massaal ingestemd met dit onvoorwaardelijke salarisaanbod en geen gedwongen ontslagen tot eind 2024”, aldus Mick Lynch, algemeen secretaris van de vakbond. “We zullen verder onderhandelen met de treinoperators over de hervormingen die zij willen zien. We zullen nooit terugdeinzen voor een krachtige verdediging van de voorwaarden van onze leden, nu en in de toekomst. “Deze campagne laat zien dat aanhoudende stakingsacties en eenheid resultaat opleveren. Onze leden mogen trots zijn op de rol die ze hebben gespeeld bij het bereiken van deze overeenkomst.”
Spoorwegindustrie laat problemen niet rusten
Sinds het geschil met het infrastructuuragentschap Network Rail werd beslecht, is er slechts een minimale verstoring van de goederendiensten geweest. Exploitanten in de goederentransportsector waren niet direct betrokken bij het geschil, maar ondervonden er wel hinder van toen het seingevings- en veiligheidspersoneel van NR aan het staken was. Passagiersvervoerders die worden geleid door de regeringen in Schotland en Wales troffen in een vroeg stadium van het geschil een regeling, waardoor binnenlandse diensten gevrijwaard bleven van het geschil. De sector heeft zijn problemen echter nog lang niet achter zich gelaten.
De andere grote vakbond in de sector, de machinistenvakbond ASLEF, heeft zijn eisen over loon, arbeidsvoorwaarden en werkzekerheid nog niet ingewilligd. Ze zijn begonnen met een doorlopend stakingsprogramma van een week. Leden leggen hun werk neer bij alle zestien aangewezen maatschappijen in Engeland die passagierstreinen exploiteren. De ‘open toegang’ maatschappijen Grand Central, Hull Trains en Lumo doen niet mee. Alle drie bedienen delen van de East Coast Main Line. De actie is gespreid, treft verschillende maatschappijen op verschillende dagen en gaat ook gepaard met een verbod op overwerk.
Noord-Ierland nu betrokken bij stakingsactie
Transportvakbonden in Noord-Ierland hebben voor het eerst sinds 2015 hun leden teruggetrokken. De vakbondsvertegenwoordiging in Noord-Ierland is ondergebracht bij drie verschillende organisaties: Unite, GMB en SIPTU (de laatste is de grote, in Dublin gevestigde, all-Ireland “Services, Industrial, Professional and Technical Union”). Na de actie van vrijdag, waarbij al het passagiersvervoer over de weg en per spoor werd stilgelegd, hebben de vakbonden beweerd dat de staatssecretaris voor Noord-Ierland, Chris Heaton-Harris, verantwoordelijk is voor het uitlokken van de actie.
De drie vakbonden hielden gecoördineerde stakingsstemmingen, die overweldigende steun voor de stakingsactie opleverden. Alle drie de stemmingen hadden een percentage van meer dan 90 procent. De stakingen werden gehouden nadat de werknemers een bevriezing van de lonen hadden afgewezen, wat volgens de vakbonden neerkomt op een reële loonsverlaging van elf procent, rekening houdend met de inflatie.
Krachtige kracht in Ierse arbeidsverhoudingen
De vakbonden hebben een ontmoeting gehad met Dr. Denis McMahon, de permanente secretaris van het departement voor infrastructuur in Noord-Ierland (in feite de hoofdadviseur van de regering). Ze hebben duidelijk gemaakt dat ze vinden dat het bezuinigingsbudget van staatssecretaris Chris Heaton-Harris voor Noord-Ierland het grootste probleem is. De gedecentraliseerde regering in Belfast is al een aantal jaren niet bijeengekomen vanwege onopgeloste politieke kwesties, waardoor een niveau van direct bestuur vanuit Londen nodig is. Heaton-Harris, zelf voormalig minister van Transport, heeft het druk.
“Net als alle andere werknemers in de publieke sector hebben de werknemers van Translink recht op een loonsverhoging die bescherming biedt tegen stijgende prijzen”, zegt Niall McNally, regionaal organisator voor de SIPTU-leden in Translink. De vakbond heeft meer dan 200.000 leden over het hele eiland en is een krachtige kracht in de Ierse arbeidsverhoudingen. “Als we verdere verstoring in de aanloop naar Kerstmis willen voorkomen, moet de staatssecretaris zijn aanpak omkeren”, voegde McNally eraan toe. “Maak een einde aan de bevriezing van de lonen en neem de bedreigingen voor het openbaar vervoer in Noord-Ierland weg.”
Verder lezen:
- VK wil in nieuwe wet minimale treindiensten afdwingen tijdens stakingen
- Britse machinisten heropstarten stakingsgeschil
- Doorbraak in Britse stakingsonderhandelingen heeft feestelijke voordelen
