Dure Rail Baltica past toepassingsgebied aan en zoekt naar meer financieringsmogelijkheden
Nu de geraamde kosten van Rail Baltica oplopen en blijven stijgen, wordt de haalbaarheid van het project in twijfel getrokken. De onzekerheid over de EU-financiering dwingt Rail Baltica om elders te kijken en zijn ambities bij te stellen.
Terwijl Rail Baltica reikhalzend uitkijkt naar de resultaten van de aanvraagronde voor EU-financiering in januari, gaan de discussies over de pan-Baltische spoorlijn door. Het is onzeker hoeveel financiering voor de spoorweg zal worden goedgekeurd. De EU wil tastbare resultaten en concrete plannen zien. Aan de andere kant worstelen de Baltische staten met stijgende kosten als gevolg van inflatie, personeelstekorten en technische problemen.
De stijgende kosten vormen een groot obstakel voor het succes van Rail Baltica. Terwijl het project in 2017 aanvankelijk werd geraamd op 5,7 miljard euro, was dit tegen de zomer van 2023 gestegen tot mogelijk 25 miljard euro. De Baltische staten zullen op zoek moeten naar financiering elders, aangezien de EU in het meest optimistische scenario slechts 10 miljard euro zal financieren, schrijft het Estse tijdschrift ERR.
Ambities naar beneden bijstellen
Om bonuspunten te scoren voor hun financieringsaanvraag moesten de drie Baltische staten één visie voor Rail Baltica indienen. Om de kosten te drukken, moesten ze onvermijdelijk hun ambities bijstellen. De bewering van belanghebbenden dat een enkelsporige spoorweg net zo goed is als een dubbelsporige, weerspiegelde bijgestelde en naar beneden bijgestelde ambities, schrijft ERR.
Om nog meer kosten te besparen, wordt ook gesproken over het afschaffen van ecoducten en spoorhekken. Dit zou geld besparen, maar het zou ook de maximumsnelheid op bepaalde delen van het traject verlagen.
De kapitaalkwestie
Verschillen tussen de standpunten van de EU-Commissie en de Baltische standpunten over het project helpen de zaak ook niet. De EU wil prioriteit geven aan de “kern” van het project. Dit is de lijn Warschau-Tallinn, die deel uitmaakt van het TEN-T netwerkplan.
Het TEN-T plan omvat niet de aansluiting van de Litouwse hoofdstad Vilnius op de lijn, noch zal de Letse hoofdstad Riga worden aangesloten op de route. Natuurlijk is de aansluiting van hun hoofdsteden op de waarschijnlijk winstgevende spoorlijn essentieel voor de twee Baltische landen.
Maar misschien moeten de twee Baltische staten voorlopig toegeven. Vilnius wordt volgens ERR waarschijnlijk met 100 kilometer omzeild. Voor Riga lijken verschillende opties op tafel te liggen. De Letse hoofdstad kan helemaal worden omzeild, een bestaande spoorlijn kan worden omgebouwd naar Europees spoor en onderdeel worden van de Rail Baltica-lijn, of de lijn kan in de stad worden aangelegd en er niet doorheen worden verlengd. Treinen zouden dan moeten omkeren om hun reis voort te zetten, wat kosten bespaart op de dure aanleg van een spoorlijn in een stedelijk gebied. Eerder werd gemeld dat de Letse regering geen mogelijkheid zag om de verbinding met Riga voor 2030 te voltooien.
Particuliere financiering
Met de beperkingen op EU en staatsfinanciering moet Rail Baltica zijn visie op financiering verbreden. “Gezien het bedrag dat moet worden geïnvesteerd, zullen waarschijnlijk leningen moeten worden gebruikt”, vertelde Marko Kivila, CEO van Rail Baltica, aan ERR. Rail Baltica overweegt naar verluidt publiek-private partnerschappen naast traditionele leningen om meer financiering te verzamelen.
Volgens Kivila zal het traject naar Riga waarschijnlijk het meest winstgevend zijn. Riga is de grootste stad en het grootste economische centrum van de Baltische staten. “Dit heeft een groot potentieel om particuliere financiering aan te trekken,” zei Kivila.
De gestegen kosten vormen een obstakel in alle drie de Baltische landen. “Maar in Letland en Litouwen zijn deze cijfers veel hoger dan in Estland, en daar is het probleem veel nijpender hoe bepaalde delen van het project kunnen worden beheerd zonder de staatsbegroting te veel onder druk te zetten,” vertelde Kivila aan ERR.
Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in onze zusterpublicatie RailFreight.com.
Lees ook:
-
Nieuwe bouwcontracten getekend voor hoofdlijn Rail Baltica in Estland
-
Letland trekt 175 miljoen euro uit voor Rail Baltica in 2024
