RailTech Europe ’24: Nederland op ramkoers met EU over liberalisering spoormarkt
RailtechOp donderdag 7 maart om 11.15 uur gaan de handschoenen uit en bespreken voor- en tegenstanders van marktwerking in het spoor alle mogelijkheden en onmogelijkheden, uitdagingen, wensen en wetgeving. Secretaris-generaal van ALLRAIL, zal er waarschijnlijk op wijzen dat Nederland zich op glad ijs heeft begeven met de onderhandse gunning van de hoofdrailnetconcessie aan NS voor de jaren 2025-2033.
De EU pleit voor liberalisering van de markt voor personenvervoer per spoor. In Spanje, Italië en Frankrijk lijkt dit goed uit te pakken – al is er natuurlijk nooit 100 procent consensus – maar België en Nederland willen zich niet aan de EU-regels houden. Dit tot grote ergernis van de Europese Commissie (EC), die al heeft aangekondigd een juridische procedure tegen Nederland te starten.
Want staatssecretaris Vivianne Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat heeft er – ondanks haar demissionaire status – in de laatste maanden van 2023 alles aan gedaan om de hoofdrailnetconcessie 2025-2033 getekend te krijgen. De concessie werd direct gegund aan NS, precies zoals het parlement wilde. Volgens de EC is dit in strijd met Europese wetgeving.
Nederland meent echter een sterke juridische positie te hebben, omdat het de hoofdrailnetconcessie eigenlijk nog één keer onderhands mocht gunnen, voordat het moest voldoen aan de Europese wetgeving, die voorschrijft dat spoornetconcessies openbaar moeten worden aanbesteed. Deze onderhandse gunning moest voor 24 december 2023 plaatsvinden en Nederland heeft hieraan voldaan.
De EC is echter van mening dat Nederland hier een lastig spel heeft gespeeld. Het mocht de concessie nog een keer onderhands gunnen, maar dan zou de nieuwe concessie op 1 januari 2024 in moeten gaan en niet op 1 januari 2025, zoals nu het geval is. Dit is dus de inzet van de aanmaningsprocedure die de EC tegen Nederland is gestart. Deze kan – en zal waarschijnlijk – worden gevolgd door een gang naar het Hof van Justitie van de Europese Unie (EU-Hof) in Luxemburg.
Deze procedures zullen niet het onderwerp zijn van de forumdiscussie op RailTech Europe ’24, omdat de juridische kant van het verhaal zo ingewikkeld is dat niemand zijn vingers eraan wil branden. Wat wel besproken zal worden, is dat Nederland als spoorland niet te vergelijken is met grote landen als Frankrijk, Italië en Spanje. Daarom zijn Nederlandse politici en vakbonden fel tegen marktliberalisering als het gaat om spoorconcessies.
Deelnemers aan de discussie zijn Tijmen Voet, directeur Netwerkontwikkeling & Ontwerp bij de Nederlandse Spoorwegen; Delphine Grandsart, senior onderzoeker bij de European Passengers Federation, Viola Sütő, advocaat en eigenaar van LegalRail en Nick Brooks, secretaris-generaal van belangenorganisatie ALLRAIL, die onafhankelijke spoorwegmaatschappijen vertegenwoordigt – zowel vervoerders als ticketverkopers.
Wilt u deze discussie bijwonen? Schrijf je dan snel in en je plaats in de zaal is gereserveerd! Let op: er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar.
Dit artikel verscheen eerst in onze zusterpublicatie SpoorPro.nl.
Verder lezen:
