Minder ongevallen aan overwegen in 2022, maar meer slachtoffers
Vorig jaar schafte Infrabel 18 overwegen af. Ze werden onder meer vervangen door bruggen en tunnels. In Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem werden ze voor het eerst vervangen door voetgabgersbruggen in cortenstaal, wat heel onderhoudsarm is. Dit jaar zullen ook overwegen afgeschaft worden. Zo hoopt Infrabel het aantal ongevallen aan overwegen verder te verminderen. Het afgelopen jaar waren er minder ongevallen aan overwegen, maar wel meer slachtoffers.
Het Belgisch spoornet is een van de drukste in Europa en telt vandaag 1.630 overwegen. Infrabel probeert waar nodig overwegen af te schaffen. In 2022 werden er 18 overwegen afgeschaft en/of vervangen en twee overwegen in de Antwerpse haven werden buiten dienst gesteld. Dit jaar zullen er ook afgeschaft worden, al is het nog niet duidelijk hoeveel dat er zullen zijn. Sinds de oprichting van Infrabel in 2005 zijn er 442 overwegen minder op het Belgische spoornet. Waar mogelijk wil Infrabel overwegen vervangen door mobiliteitsalternatieven (brug, tunnel, parallelweg, fietspad) in nauw overleg met de lokale overheden.
Cortenstaal
In 2022 heeft Infrabel ongeveer 43 miljoen euro geïnvesteerd (met tussenkomst van Europese subsidies) in de vervanging én vernieuwing van de overwegen. In Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem werden twee overwegen vervangen door voetgangersbruggen die weldra in dienst treden. De bruggen werden vervaardigd uit cortenstaal dat onderhoudsarm is. Er zijn nog twee overwegen in Brussel die op termijn ook gesloten worden.
Infrabel voert ook vernieuwingswerken uit en verbetert de signalisatie en zichtbaarheid van overwegen in samenspraak met de wegbeheerder. “Die vernieuwingswerken zorgen ervoor dat de veiligheid en het comfort van de weggebruiker en het treinverkeer verbetert”, zegt Petit. “In Diepenbeek hebben we zeven overwegen vervangen door drie bruggen, één reizigersonderdoorgang, fietswegen en langswegen. Zo hebben we het overwegenproject mooi afgerond.”
Ongevallen en analyse
Met deze infrastructuurwerken wil Infrabel de spooromgeving veiliger maken. Vorig jaar waren er 32 ongevallen aan overwegen waarbij elf dodelijke slachtoffers en twee gewonden vielen. Dit is aanzienlijk minder dan in 2021 (46 ongevallen) en in lijn met de dalende tendens de laatste jaren. “De laatste jaren zien we een daling van het aantal ongevallen aan overwegen in niet havengebied”, zegt Frédéric Petit, woordvoerder van Infrabel. “In 2022 gebeurden 10 ongevallen op goederenlijnen in havengebied (9 in de Antwerpse haven en 1 in de haven van Zeebrugge) tegenover 13 in 2021.”
De tol blijft volgens Infrabel heel zwaar, want in 2022 kwam bijna maandelijks iemand om het leven (in 2021 waren er 9 doden). Van de 32 ongevallen in 2022 gebeurden er 22 op de klassieke spoorlijnen (21 op reizigerslijnen en 1 op een goederenlijn) tegenover 33 in 2021. Bij 24 ongevallen (75 procent) was een wegvoertuig (14 buiten havengebied, 10 in havengebied) betrokken waarbij 4 doden vielen. Acht ongevallen (25 procent) gebeurden met kwetsbare weggebruikers met 7 dodelijke slachtoffers (allen voetgangers). Bij deze groep valt op dat het vooral jongeren waren die door de slagbomen slalomden.
De ongevallen aan overwegen gebeuren het vaakst met een voertuig, slalommende jongeren en met buurtbewoners. “Wat steeds opvalt bij analyse van de cijfers is dat ‘de ongevallen buiten havengebied’ voornamelijk (ongeveer 80 procent) gebeuren met buurtbewoners die in de omgeving van de overweg wonen en foutief denken dat hun niets kan overkomen”, zegt Petit. “Het niet respecteren van verkeersregels (en de signalisatie: rode lichten, slagbomen, bel) blijft volgens Infrabel de hoofdoorzaak (+/- 50 procent) van ongevallen aan overwegen en vormt een probleem in onze samenleving.”
Maar bijna even belangrijk is onvoorzichtig gedrag (+/- 35 procent) van weggebruikers die de overweg nog proberen over te steken terwijl de verkeerssituatie dit niet meer toelaat of die fout afdraaien en zich vastrijden. Ten slotte is er de impact van de weersomstandigheden (zon, regen of mist – ongeveer 15 procent) waardoor men de situatie aan de overweg niet goed inschat.
Vertragingen
De incidenten aan overwegen zorgen steeds voor heel wat hinder op het spoor. In 2022 was er dagelijks 1 uur en 47 minuten aan vertragingen, wat een stijging is. Behalve de menselijke drama’s veroorzaakten de incidenten aan overwegen ook storingen en vertragingen voor het treinverkeer. In 2022 waren er 349 incidenten, zoals ongevallen of voorvallen zoals een afgereden slagboom of bovenleiding, die samen voor een vertraging van 39.049 minuten hebben gezorgd of gemiddeld 1.47 uur vertraging per dag. Dit is een stijging in vergelijking met 2021 toen er 311 incidenten waren (gemiddeld 1.18 uur per dag). Infrabel doet opnieuw een oproep aan alle weggebruikers om altijd de verkeersregels aan overwegen te respecteren en om jezelf eerst in veiligheid te brengen.
Lees ook:
