‘Onkruidtrein’ Infrabel mag ook dit jaar sproeien

Spoornetbeheerder Infrabel mag ook dit jaar op de sporen onkruid bestrijden met pesticiden die glyfosaat bevatten. In Vlaanderen en Brussel kreeg Infrabel een nieuwe ontheffing op het bestaande verbod om dit product in te zetten. In Wallonië lopen de gesprekken nog. De spoornetbeheerder heeft een actieplan opgezet om het gebruik van onkruidverdelgingsmiddelen te verminderen de komende jaren.

Voor het verwijderen van onkruid in de ballastbedding en op de dienstpaden langs het spoor zet spoornetbeheerder Infrabel de zogenaamde ‘onkruidtrein’ in. Het betreft een trein die aan zestig kilometer per uur het spoor afrijdt en met slimme camera’s onkruid tussen de sporen detecteert en vervolgens de juiste hoeveelheid herbiciden verspreidt.

Het ingezette bestrijdingsmiddel bevat glyfosaat en is verboden in België. Omdat er nog geen alternatief zou zijn voor dit bestrijdingsmiddel heeft de spoornetbeheerder ook dit jaar vrijstelling gekregen. Dit heeft alles te maken met de industriële grootte van het spoornetwerk en de veiligheid. Als onkruid te lang wordt tussen de ballast kan het water niet meer goed afgevoerd worden hetgeen instabiliteit tot gevolg heeft.

Verlenging maar verstrengde voorwaarden

In Vlaanderen heeft de Vlaamse Milieumaatschappij een algemene afwijking toegekend voor de periode 2021-2023, maar de voorwaarden zijn wel verstrengd.  Zo mag Infrabel geen glyfosaat gebruiken in tractieonderstations en zijn er meer beperkingen waar de sporen in de buurt lopen van oppervlaktewater of door beschermingszones voor grondwater.

In Brussel krijgt Infrabel ook dit jaar een ontheffing voor het gebruik van glyfosaat. Ook de NMBS (voor sporenbundels van de technische sites in Vorst en Schaarbeek) en openbaarvervoermaatschappij MIVB (voor metrosporen) hebben deze ontheffing gekregen in Brussel. In Wallonië kan de onkruidtrein voorlopig niet zijn werk doen, daar is Infrabel nog in onderhandelingen met het Waalse ministerie. “Inzet is een verlenging van de huidige regelgeving tot 25/06/2021”, vertelt Infrabel-woordvoerder Thomas Baeken.

Sterke vermindering gebruikte volume

Alhoewel onkruidbestrijding met pesticiden in sommige gevallen onvermijdbaar is, heeft Infrabel het gebruik ervan de laatste jaren drastisch verminderd. “Ten opzichte van het referentiejaar 2018 zien we in 2020 een daling van iets meer dan 50 procent van het aantal herbiciden”, vertelt Baeken die deze vermindering mede wijdt aan de inzet van de slimme onkruidtrein. Ook het niet uitrijden van de trein in Wallonië draagt hier aan bij.

Daarnaast heeft Infrabel een aantal jaar geleden ook het actieplan Bijsporen gelanceerd dat het gebruik van herbiciden op bijsporen wil reduceren. In 2020 werd er een reductie van 25 procent gerealiseerd. Dit actieplan voorziet in een verdere afbouw van het gebruik van herbiciden op bijsporen. Zo wil de spoornetbeheerder het besproeide areaal – 1.000 hectare in België – terugdringen met 50 procent.  Op sommige locaties worden waar mogelijk mechanische of manuele alternatieven ingezet zoals bosmaaiers.

Procedurekwestie houdt onkruidtrein momenteel aan de kant

Terwijl de vergunningen rond zijn, speelt er op dit moment een ander probleem waardoor de onkruidtrein dit jaar nog niet is uitgereden. Baeken spreekt van een “procedurekwestie” die verband houdt met een klacht van voormalige onderaannemer Weedfree, een Brits bedrijf dat de onkruidbestrijding in België voor haar rekening nam voor Infrabel. Infrabel is inmiddels een contract van vier jaar aangegaan met Duitse bedrijf Bayer CropScience voor de onkruidbestrijding, maar Weedfree stapte hierop naar de rechter.

Infrabel hoopt in juni weer van start te kunnen gaan met het besproeien. In de tussentijd blijft het behelpen en zullen op kritieke punten bosmaaiers ingezet worden.