Hoe waterstof een revolutie teweeg kan brengen in de spoorwegactiviteiten in Europa
Waterstofbrandstofcellen worden algemeen erkend als een van de sleutels tot een koolstofneutrale toekomst, en die toekomst lijkt te zijn aangebroken. Een passagierstrein aandrijven met waterstof: het klinkt als iets uit een sciencefictionroman, maar in Europa is het nu realiteit.
Naarmate de vraag naar emissievrij vervoer toeneemt, kunnen alternatieve technologieën de juiste oplossing bieden voor klanten over de hele wereld.
Alstom bijt de spits af
De Franse spoorwegbouwer Alstom laat zien hoe de succesvolle ontwikkeling van zo’n waterstoftrein eruit zou kunnen zien. Alstom is een van de eerste spoorwegfabrikanten ter wereld die een passagierstrein heeft ontwikkeld op basis van deze technologie. De eerste treinen in lijndienst reden in de Noord-Duitse stad Bremervörde, maar en ook in Oostenrijk. De technologie van Cummins, voorheen bekend als Hydrogenics, leverde de benodigde brandstofcellen.
Het begin van de reis
In 2015 werd Hydrogenics – nu onderdeel van Cummins – door Alstom geselecteerd als een belangrijke partner voor de ontwikkeling en implementatie van waterstofbrandstofcelsystemen voor Alstom’s iLint, de eerste trein in de wereld op basis van waterstofcellen.
De trein werd voor het eerst getoond op de Innotrans-tentoonstelling in Berlijn in 2016, en het jaar daarop vond de eerste testrit plaats in Duitsland. Met een actieradius van maximaal 1.000 kilometer per tankbeurt van waterstof, evenaart de waterbrandstofceltrein de afgelegde afstand per tankbeurt van conventionele regionale treinen, maar met een lagere milieu-impact en lagere geluidsniveaus en een topsnelheid van 140 kilometer per uur.
Modules bovenop de treinwagons
In plaats van de bovenleiding te gebruiken, is waterstoftechnologie een alternatieve benadering voor het elektrificeren van passagierstreinen met behulp van bestaande spoorweginfrastructuur. In dit geval vormen waterstof-brandstofcel-vermogensmodules bovenop de treinwagon het hart van het systeem en leveren ze voldoende energie door waterstof en zuurstof te combineren.
De brandstofcellen halen zuurstof uit de omgevingslucht, terwijl de opslagtanks voorzien in de waterstofvraag. De brandstofcellen en de waterstoftanks worden beiden op het dak van de trein gemonteerd. Tijdens het rijden stoot de door een brandstofcellen aangedreven passagierstrein alleen waterdamp uit, het enige bijproduct van de waterstof- en zuurstofreactie in de brandstofcel. Er is dus sprake van een echt schone energieomzetting.
Steeds meer interesse voor deze treinen
Sinds september 2018 worden in Noord-Duitsland met succes twee waterstof-brandstofceltreinen ingezet, die elk voorzien zijn van ongeveer 150 zitplaatsen. Sinds de voorspoedige lancering van de waterstoceltreinen hebben steeds meer spoorwegexploitanten interesse getoond in het emissievrije alternatief.
Daarom kondigde Alstom een proef aan in Nederland waarin nog meer waterstoftreinen zullen werden getest. De eerste serieproductie van 14 iLints, de door waterstof aangedreven trein van Alstom, ging in 2021 van start in Nedersaksen. Daarnaast levert Alstom tot eind 2022 27 waterstoftreinen voor werkzaamheden in het Rijn-Maingebied. Er is interesse vanuit andere Duitse deelstaten en vanuit andere Europese landen om de trein te gebruiken voor niet-geëlektrificeerde sporen. De Franse fabrikant is een wereldwijde pionier op het gebied van brandstofcelmobiliteit in passagierstreinen en een actieve promotor van duurzame mobiliteit.
