2022 wordt opnieuw moeilijk jaar voor NMBS
Afgelopen jaar bedroeg de omzet uit de nationale verkoop van vervoerbewijzen bij de NMBS 0,5 miljard EUR, of 37% minder dan in 2019, terwijl de financiële resultaten onder druk stonden. Met 171,8 miljoen treinreizigers bleef het aantal reizigers in 2021 met een daling van 32,2% onder het recordniveau van voor de coronacrisis (253,4 miljoen in 2019).
Tegelijk werd het treinaanbod op expliciete vraag van de regering maximaal behouden om de reizigers zo goed mogelijk te kunnen spreiden.
Compensatie van de overheid
Het recurrente operationele verlies bedroeg daardoor 401,9 miljoen EUR in 2021, waarvan 303,8 miljoen EUR gecompenseerd werd door de federale overheid. Het uiteindelijke operationele verliescijfer bedroeg 98,1 miljoen EUR. De financiële impact wordt nog duidelijker indien wordt vergeleken met de verwachte winst van 123 miljoen EUR die in de pre-COVID meerjarige vooruitzichten werd vooropgezet voor 2021.
De economische schuld eind 2021 bedroeg 2,314 miljard EUR.
Investeringen in mensen en middelen
NMBS investeerde in 2021 bijna 700 miljoen EUR in een verbetering van de dienstverlening aan de klant, waarvan 310,4 miljoen EUR in de verdere uitbreiding van de vloot met moderne en comfortabele M7-dubbeldeksrijtuigen. Anderzijds werd 146,6 miljoen EUR geïnvesteerd in de verbetering van het onthaal van de reizigers in haar stations.
Het gaat daarbij niet enkel om de gekende grote stationsprojecten (Gent, Mechelen, Namen, Bergen of Kortrijk), maar ook om tien stations die bijkomend integraal toegankelijk werden gemaakt (waaronder Aalter en Zwijndrecht, alsook Barvaux en Marche-en-Famenne). Ook het aantal fiets- en autoparkeerplaatsen werd verder uitgebreid.
Om haar ambities te verwezenlijken heeft NMBS in 2021 ook alles in het werk gesteld om massaal aan te werven. Zo wierf NMBS in 2021 1.200 nieuwe medewerkers aan. In 2022 mikt de onderneming op 1.300 nieuwe aanwervingen.
Perspectieven 2022
Ook 2022 zal op financieel vlak naar verwachting nog een moeilijk jaar worden. Naast de impact van het verplichte telewerken tot 18 februari, wegen de forse inflatie en de piekende energiekosten zwaar door op de financiële rekeningen van NMBS, die de grootste elektriciteitsconsument van het land is.
Wachten op de overheid
Naar analogie met de beslissingen in de ons omringende landen, heeft NMBS dringend nood aan een beslissing van de overheid met betrekking tot de gevraagde compensatie voor de goede uitvoering van haar opdracht van openbare dienst. Dit was reeds het geval in 2020 en 2021 en is ook dit jaar nodig om een geschat operationeel verlies van meer dan 200 miljoen EUR (ingevolge onder meer een impact van zo’n 80 miljoen EUR door de gestegen energiekosten en meer dan 60 miljoen EUR als gevolg van de loonindexering) te dekken.
Contract van Openbare Dienst eind dit jaar afsluiten
In 2021 nam de regering een belangrijke beslissing om van NMBS voor tien jaar de enige operator te maken voor het nationaal reizigersverkeer per spoor belast met de openbare dienst. Op 26 november publiceerde de overheid in het Publicatieblad van de EU de intentie van de regering om het openbaredienstcontract rechtstreeks te gunnen aan NMBS. De ambitie van de voogdijoverheid en NMBS is om het nieuwe Contract van Openbare Dienst voor de periode 2023-2032, met de nodige bijhorende financiële middelen in functie van de ambities, voor eind dit jaar af te sluiten