Europa keurt steun van 687 miljoen euro voor Italiaans spoor goed

De Italiaanse regering zal haar steunprogramma mogen uitvoeren om commerciële aanbieders van passagiersvervoer over lange afstand te compenseren voor de schade veroorzaakt door Covid-19.

De Europese Commissie heeft op grond van de EU-staatssteunregels een Italiaanse steunregeling ter waarde van 687 miljoen EUR goedgekeurd om aanbieders van commerciële spoorvervoerdiensten voor langeafstandsreizigers te vergoeden voor schade die zij tussen 1 juli 2020 en 30 april 2021 hebben geleden als gevolg van de COVID-19 pandemie en voor de beperkende maatregelen die Italië moest nemen om de verspreiding van het virus te beperken.

Goedkeuring op grond van artikel 107, lid 2 onder b), VWEU

De Commissie heeft de maatregel onderzocht op grond van artikel 107, lid 2, onder b), VWEU, op grond waarvan zij staatssteun kan goedkeuren die door de lidstaten wordt verleend om bepaalde ondernemingen of sectoren te vergoeden voor door buitengewone gebeurtenissen veroorzaakte schade.

Covid-19 heeft grote schade aangericht in het treinverkeer

De pandemie heeft grote schade in het treinverkeer aangericht en dat vooral in de sector van het passagiersvervoer. En dit dan op de eerste plaats bij de huidige exploitant Trenitalia, die ook regionale treinen exploiteert. Maar ook bij de particuliere exploitant NTV-Italo, die ondanks alles de afgelopen twee jaar wist te overleven.

Sinds het begin van de pandemie heeft de Italiaanse regering een hele reeks maatregelen genomen om de verspreiding van het virus te beperken, waaronder een verplicht gespreid stoelreserveringssysteem, waardoor het aantal beschikbare stoelen met 50% wordt verminderd, aangevuld met strikte beperkingen op zakelijke bijeenkomsten en zakenreizen. Ook het annuleren van evenementen speelde een belangrijke rol.

Direct negatief effect

Daarnaast hebben vervoerders ook diverse kosten moeten maken, waaronder extra kosten voor verbeterde sanitaire en hygiënische maatregelen.

Al deze beperkingen hebben een direct negatief effect gehad op de mobiliteit van sommige categorieën reizigers, zoals zakenreizigers en vakantiegangers, die essentieel zijn voor het langeafstandsvervoer per spoor. Bovendien had de regering tussen eind december 2020 en april 2021 interregionale reizen in het hele land verboden.

Een ernstig liquiditeitsprobleem

Dit veroorzaakte ernstige liquiditeitsproblemen, waardoor de concurrentiepositie van spoorvervoerders in gevaar kwam.

Tussen 1 juli 2020 en 30 april 2021 is het aantal treinreizigers met 90% gedaald in vergelijking met 2019. Dit resulteerde in een zeer aanzienlijke daling van de inkomsten voor operators die hun vaste kosten moesten blijven betalen, terwijl ze extra kosten maakten om de gezondheid en veiligheid te garanderen.

EC Executive Vice-President Margrethe Vestager zei: “Deze maatregel ter waarde van 687 miljoen euro stelt Italië in staat om de spoorwegexploitanten te compenseren voor schade die is geleden als gevolg van coronavirusbeperkingen, dit op de eerste plaats wat passagiers op lange afstand betreft”.

Europa heeft zijn wetgeving aangepast

Op 19 maart 2020 had de Commissie een tijdelijke kaderregeling voor staatssteun vastgesteld op basis van artikel 107 VWEU, om de lidstaten in staat te stellen ten volle gebruik te maken van de flexibiliteit die de staatssteunregels bieden tijdens de periode van de pandemie.

De tijdelijke kaderregeling, die werd aangepast op 3 april, 8 mei, 29 juni, 13 oktober 2020, alsook op 28 januari 2021 en 18 november 2021, voorziet in verschillende soorten steun. Het Tijdelijk Kader blijft van kracht tot 30 juni 2022, met uitzondering van de investeringssteun voor een duurzaam herstel, die beschikbaar blijft tot 31 december 2022, en de solvabiliteitssteun, nog beschikbaar tot 31 december 2023.

De Commissie zal de ontwikkeling van de COVID-19 pandemie en andere risico’s voor het economisch herstel nauwlettend blijven volgen.