Rail Vision op RailTech BE

RailTech België: Railvisie klaar voor ‘herschikking’ onder nieuwe Belgische regering

Gepubliceerd op 21-02-2025 om 12:44

RailTech Belgium will discuss the future of Belgian rail, including Rail Vision 2040.

Het is nog maar vijf weken tot RailTech Belgium, onze spoortop in Brussel, waar de topmensen uit onze sector de toekomst van het Belgische spoorwegbeleid zullen bespreken, gaande van een enorme capaciteitsuitbreiding tot de uitrol van FRMCS. Maar hoe zit het met het richtinggevende programma van het land, ‘Rail Vision 2040’? Een nieuwe regering betekent een nieuw spoorbeleid, en blijkbaar zijn we klaar voor een ‘herschikking’…

Rail Vision 2040 was het gedurfde nationale plan van België om het spoornetwerk te revolutioneren tegen 2040. Het plan wilde het aantal spoorgebruikers bijna verdubbelen en omvatte diensten van 15 minuten tussen grote steden, infrastructuurverbeteringen en efficiëntieverhogingen. Alles bij elkaar moest het een grote verandering in capaciteit en diensten teweegbrengen. De NMBS en Infrabel waren op zoek naar substantiële financiering om tegen 2032 een reizigersgroei van 30% te realiseren.

Een belangrijk onderdeel van deze visie was Georges Gilkinet. De voormalige vicepremier en federaal minister van Mobiliteit van België speelde een grote rol bij de ontwikkeling en lancering van het plan Rail Vision 2040. Als lid van Ecolo, de Franstalige Groene Partij in België, was hij een groot voorstander van duurzame mobiliteit, milieubeleid en spoorweginvesteringen. Vanaf oktober 2020 gaf hij als minister van Vervoer prioriteit aan de bevordering van het spoorvervoer, de toegankelijkheid van het openbaar vervoer en de vermindering van de koolstofuitstoot in het mobiliteitsbeleid.

]

Maar in 2025 zal de visie van België een andere wending nemen: Gilkinet is niet langer de Belgische minister van Transport, omdat het land nu een nieuwe regering heeft. Na meer dan zeven maanden van moeizame onderhandelingen bereikten vijf partijen eerder deze maand een coalitieakkoord om een nieuwe regering te vormen onder leiding van de Vlaamse conservatief Bart De Wever. De nieuwe regering heeft al een breed plan uitgewerkt voor de nieuwe aanpak van de Belgische spoorwegsector. Wat betekent dat voor de Railvisie 2040?

Contracten NMBS en Infrabel ‘gevalideerd’?

Volgens Thomas De Spiegelaere, de Nederlandstalige woordvoerder van het Belgische Ministerie van Transport: “We zitten midden in het leggen van onze contacten met de nieuwe minister, dus het is nog vroeg om een duidelijk beeld te hebben van de volgende stappen.”

De Spiegelaere zegt dat de nieuwe regering al “de beheerscontracten” met de Belgische spooroperator en -beheerder NMBS en Infrabel en de meerjarige investeringsplannen heeft gevalideerd. Wat dit precies betekent voor de verklaring van de nieuwe regering over de toekomst van mobiliteit valt nog te bezien.

In haar “Federaal Regeerakkoord 2025-2029”, dat de beleidsprioriteiten, het bestuurskader en de wetgevende agenda van de nieuwe regering schetst, staat: “De volgende federale regering moet beslissen over de mogelijke verlenging van de rechtstreekse gunning aan de NMBS… Deze regering zal alle nodige maatregelen nemen om zowel de beëindiging als de voortzetting van de rechtstreekse gunning voor te bereiden.”

Dit verwijst naar het exclusieve openbaredienstcontract dat aan de NMBS is toegekend voor de exploitatie van de binnenlandse spoorwegdiensten in België, waardoor de maatschappij passagiersdiensten per spoor kan aanbieden zonder noemenswaardige concurrentie van privéoperatoren, met name in het passagiersvervoer per spoor. De “moet beslissen” impliceert dat de nieuwe regering nauwgezet zal overwegen of – en in welke mate – de Belgische spoorwegmarkt zal worden opengesteld voor concurrentie in het kader van een strenge liberaliseringsrichtlijn van de Europese Commissie.

‘Een herschikking van de Spoorvisie’

RailTech blijft aandringen om uit te zoeken wat “de beheerscontracten valideren” precies betekent. Wat betreft de Railvisie 2040 is het ook nog wollig. “We kunnen een herschikking van de Railvisie voorspellen, maar we weten nog niet welke richting of wat de omvang van de verandering zal zijn”, zegt De Spiegelaere.

Al deze veranderingen hebben de woede gewekt van de uittredende Gilkinet, die het mobiliteitsluik van het akkoord van de nieuwe Belgische regering sterk bekritiseerde en het “de terugkeer van nutteloze werken en de hervatting van de ontmanteling van de spoorwegdienst” noemde. Hij wees ook op de “bijzonder verontrustende opties van de regering die in tegenspraak zijn met hun verklaarde intenties”.

Hij bekritiseerde ook de plannen van de nieuwe regering om HR Rail, de gemeenschappelijke dochteronderneming van de NMBS en Infrabel, die verantwoordelijk is voor het personeelsbeheer, af te schaffen, evenals mogelijke dreigende bezuinigingen die zouden kunnen leiden tot de sluiting van treinhaltes. Hij waarschuwt: “Als NMBS en Infrabel opnieuw budgettaire aanpassingsvariabelen van de Belgische staat worden, zoals aangekondigd, zal het nutteloos zijn om te beweren dat we een modale verschuiving naar de trein willen.”

Waar vind je wat er gaande is? RailTech België 2025

In wezen moet er nog veel worden uitgewerkt over de toekomst van het Belgische spoor op korte en lange termijn. Dus waar kan je de veranderingen beter tot op de bodem uitzoeken dan op RailTech België?

Van de mogelijke aanwezigheid van de voormalige minister van Transport tot inzichten van Jochen Bultinck, COO van Infrabel, en een pan-Europees perspectief op ERTMS van Matthias Ruete, Europees coördinator, tot Enno Wiebe, directeur-generaal van UNIFE, RailTech Belgium brengt vertegenwoordigers van het hoogste niveau van de Belgische en Europese spoorwegindustrie samen om te zien waar onze sector naartoe gaat.

Met tal van panels en workshops over de hot topics van onze sector, kom naar RailTech Belgium 2025 om bruikbare inzichten te verwerven, in contact te komen met marktleiders en de toekomst van het spoor in België en daarbuiten vorm te geven. Bekijk ons conferentieprogramma en verzeker je vandaag nog van een plaats – inschrijvingen zijn nu open!

Lees meer: