Britse begroting is passagiersonvriendelijk
Begrotingsverklaringen maken deel uit van de parlementaire democratie en in het Verenigd Koninkrijk is dat niet anders. Vorige week maakte de nieuwe Britse minister van Financiën, Rachel Reeves, snel haar overheidsuitgaven voor het komende fiscale jaar bekend. Het was geen prettig nieuws voor de exploitanten van passagierstreinen, noch voor de klanten aan boord van de treinen. Alle tariefverhogingen gingen gepaard met de gebruikelijke belastingverhogingen, waardoor forenzen het zwaar te verduren kregen.
In Groot-Brittannië vond in juli een regeringswisseling plaats, waarbij de rechtse Conservatieven plaatsmaakten voor de centrumlinkse Labourpartij. Wat de kosten van levensonderhoud betreft, werd er echter niet afgeweken van de rechtdoorzee koers. Dat geldt ook voor het openbaar vervoer: de kosten van vlieg-, weg- en spoorvervoer zijn gestegen. Allemaal een teleurstelling voor campagnevoerders en milieuactivisten, die liever meer stimulansen hadden gezien om de auto te laten staan. In feite zou wel eens het tegenovergestelde het geval kunnen zijn.
Londen nog goedkoper
“De onbalans is grimmig en een bittere klap voor zowel de gebruikers van het openbaar vervoer als voor het milieu,” zegt Ben Curtis, hoofd externe zaken van de Campaign for Better Transport. De invloedrijke organisatie, die meestal wordt geassocieerd met initiatieven voor busreizen, was onverzettelijk in haar reactie op een reeks begrotingsmaatregelen die het openbaar vervoer duurder maken. Bij de eerste poging schilderde de nieuwe Labourregering zichzelf nauwelijks af als voorstadslegendes en voor dagelijkse reizigers bood de begroting zoetsappig niets.
Drie is een zeer populaire regeling (in Engeland) om bustarieven te maximeren op £2 (€2,35) voor elke lokale reis. Kort nadat de pandemische beperkingen waren opgeheven, werd de populaire maatregel ingevoerd als een tijdelijke maatregel. Er werd gevreesd dat de regeling zou worden geschrapt. De minister van Financiën heeft dat niet gedaan, maar in plaats daarvan de limiet bijgesteld naar £3 (€3,50). Dit heeft geleid tot een boze reactie van lokale bestuurders – met name de burgemeesters in het noorden van Engeland – die zeggen dat hoge bustarieven een factor zijn in het beperken van economische activiteit. Met enige woede wijzen ze naar Londen, dat autonomie heeft over het openbaar vervoer, waar bustarieven beperkt blijven tot £1,75.
Prijzen treinkaart omhoog
Het maximumtarief voor bussen is relevant. Veel treinreizen beginnen met een busrit. De dagen van een lokaal treinstation in elke buurt zijn al lang voorbij – en het nog steeds geboren en ondergefinancierde “Restoring Your Railways”programma is eindelijk ten grave gedragen door de nieuwe regering. Het is zo’n zestig jaar geleden dat het Britse spoornetwerk bruut werd ingekrompen, waardoor lokale spoorwegreserves (en ook veel hoofdspoorlijnen) een verre herinnering zijn geworden.
Zestig jaar is toevallig de leeftijd waarop Britse burgers de “Senior Railcard” kunnen aanvragen – een abonnementsdienst die toegang geeft tot gereduceerde tarieven op Britse treinen. Senior Railcards (momenteel £30,00 per jaar), samen met alle andere kortingsregelingen (zoals Familie, Jongeren, Student en het romantisch genaamde “Twee samen”) zullen allemaal worden verhoogd met ongeveer £5,00 (€5,85) per jaar. Een regeling voor gehandicapte gebruikers wordt niet verhoogd.
Snelle schop onder de kont
De treintarieven in het algemeen zullen in het nieuwe jaar met meer dan de inflatie stijgen. “De regering heeft bevestigd dat het jaarlijkse plafond voor gereguleerde treintarieven op 2 maart 2025 met 4,6% zal stijgen, één procentpunt boven RPI [Retail Prices Index – de geaccepteerde maatstaf voor prijsinflatie],” zei een bron van de Britse regering die verwees naar de begroting.”Dit zal de laagste absolute stijging in drie jaar zijn,” voegden ze eraan toe. Er is ook op gewezen dat, als gevolg van de ingewikkelde aard van de gedecentraliseerde verantwoordelijkheid voor vervoersaangelegenheden, reispassen geldig zijn in heel Groot-Brittannië, maar dat de tariefverhogingen alleen gelden voor Engeland. Schotland en Wales nemen hun eigen begrotingsbesluiten. In Noord-Ierland zijn alle vervoersaangelegenheden voorbehouden en treinkaarten die elders in het Verenigd Koninkrijk zijn uitgegeven, zijn niet geldig.
Al die complicaties zijn genoeg om forenzen het op te laten geven en in de auto te laten springen. Ironisch genoeg zal dat in de toekomst relatief goedkoper worden. De regering heeft ervoor gekozen om de belasting op brandstof ongewijzigd te laten. “Hoewel het een opluchting is dat het maximumtarief voor bussen niet helemaal is geschrapt, is de sprong van £2 naar £3 aanzienlijk,” zegt Ben Curtis. “Het verhogen van de treintarieven boven de inflatie voor slechts de tweede keer in meer dan een decennium is een verdere schop onder de kont. Het verhogen van de kosten van treinkaarten voor gezinnen, jongeren, veteranen en senioren is een schadelijke stap in de verkeerde richting.”
Het schrille contrast tussen de behandeling van gebruikers van het openbaar vervoer en automobilisten is enorm verontrustend vanuit milieuoogpunt, zegt de Campaign for Better Transport. Er is echter ook goed nieuws op dat gebied. Air Passenger Duty, een vast bedrag op alle vliegtickets, is uitgebreid naar passagiers van privévliegtuigen. Nou, terwijl jij om kwart over zeven in de bus van Ilkley naar Leeds zit, of beter gezegd staat (omdat de bus van £3 gewoon te lang duurt), kun je jezelf zelfvoldaan feliciteren met het feit dat, terwijl jij 4,6% meer betaalt voor dezelfde dienst, Taylor Swift de volgende keer dat ze naar Leeds/Bradford vliegt voor een optreden in Roundly Park een pak slaag krijgt. Maar goed, ze heeft een blanco cheque, Rachel, en ze zal haar naam schrijven.
