Intelligent Rail Summit ’24: Rail Baltica staten werken samen met EU om megaproject over grenzen heen te stroomlijnen

Het is nu minder dan twee weken tot de Intelligent Rail Summit ’24, en Rail Baltica lijkt goed aan te sluiten bij een van de hoofdonderwerpen van onze conferentie: Europa verbinden. De mobiliteitsministeries van de Baltische staten hebben onlangs de handen ineengeslagen met twee technische ondersteuningsinstanties van de EU om een gezamenlijke aanpak op te zetten voor de implementatie van het megaproject Rail Baltica. Dat komt omdat de implementatie van het enorme programma in de praktijk nog steeds grote uitdagingen met zich meebrengt, vooral wat betreft het spreiden van de bouw en het veiligstellen van grensoverschrijdende financiering. Logistiek en technisch is het een hoofdpijn en enorm leerzaam voor iedereen in de industrie die hoopt te weten wat er nodig is om zo’n groot project tot een goed einde te brengen. Gelukkig zal IRS’24 deze kwesties binnenkort in Tallinn uit de doeken doen…

In de kern is Rail Baltica niets anders dan een project om Europa te verbinden. Maar onlangs heeft het stappen ondernomen om ervoor te zorgen dat deze verbinding nog nauwer wordt. De transportministeries van Letland en Litouwen en het klimaatbureau van Estland werken samen met het Directoraat-Generaal Structurele Hervormingsondersteuning (DG REFORM) van de Europese Commissie – met de steun van het Technisch Ondersteuningsinstrument (TSI) van de Groep – om een nieuwe, uniforme aanpak te creëren voor de voortgang van het Rail Baltica project.

Het project van vele miljarden euro’s moet ervoor zorgen dat de hoofdlijn van Rail Baltica van het noordelijke puntje van de Baltische staten in Tallinn via Letland en de hoofdstad Riga helemaal naar Vilnius in Litouwen en verder naar de Poolse grens loopt. Elk land heeft de afgelopen weken grote aanbestedingen aangekondigd voor het megaproject, waarbij de bouwwerkzaamheden aan het nieuwe Rail Baltica station naast de luchthaven van Riga in Letland vorige week een nieuwe fase ingingen.

Rail Baltica kinderziektes

Maar zoals bij elk groot project zijn er grote kinderziektes, vooral bij het verkrijgen van langetermijnfinanciering. Deze week kwam het nieuws dat Letland zijn oorspronkelijke plannen voor een dubbelsporige lijn van de Litouwse grens naar Estland waarschijnlijk zal moeten terugschroeven en in plaats daarvan voorrang zal geven aan het gebruik van één spoor. Dat is deels te wijten aan onzekerheid over de financiering.

Rail Baltica schat dat de eerste fase van de grensoverschrijdende verbinding van de grens met Litouwen tot de grens met Estland ongeveer 4,5 miljard euro zal kosten, maar er is momenteel geen garantie dat de rails helemaal tot Estland kunnen worden aangelegd, verklaarde minister van Transport Kaspars Briškens onlangs, vanwege budgettaire beperkingen.

“Dit is iets waar we op moeten aandringen en voor moeten vechten. Daarom zijn de onderhandelingen over de meerjarenbegroting van de Europese Unie van cruciaal belang voor ons,” zei Briškens.

EU-financiering veiligstellen

“Het Letse ministerie van Buitenlandse Zaken is al begonnen met het coördineren van de werkzaamheden voor een nationaal standpunt. Hier zullen we schouder aan schouder moeten staan met onze Litouwse en Estse tegenhangers, en vechten om ervoor te zorgen dat het Rail Baltica project de hoogst mogelijke financiering krijgt in de volgende zevenjarige EU-begroting, die dan zal bepalen hoe snel we noordwaarts kunnen gaan, maar tegelijkertijd is deze grensoverschrijdende verbinding een prioriteit voor zowel Estland als Litouwen.”

Op de vraag hoe groot de kans is dat de lijn niet wordt gerealiseerd, zei hij dat “we waarschijnlijk onze diplomatieke dienst of het ministerie van Financiën moeten vragen wat onze verwachtingen zijn voor deze meerjarige begrotingsonderhandelingen van de Europese Unie.”

Letlands plan voor de eerste fase van het project

Toch heeft het ministerie nu een plan voor de eerste fase van het project:

• De aanleg van een enkelsporige spoorweg van de grens met Litouwen tot de grens met Estland, te beginnen met het traject Litouwen-Misa, met gebruikmaking van de beschikbare financiering.
• Voltooiing van de bouw van de luchthaven van Riga (RIX) en het zuidelijke Riga Central Station (RCS) door een herschikking van de middelen van het Herstel- en Cohesiefonds om volledige exploitatie van deze stations mogelijk te maken.
• Aanleg van een nieuwe lijn van Imanta naar de luchthaven van Riga om beide stations te verbinden met een breedspoorlijn, waarbij de luchthaven wordt geïntegreerd in het bestaande netwerk, vooruitlopend op de aanleg van een Europese spoorbreedte.
• Bouw van ten minste vier regionale stations (Salacgrīva, Skultes muiža, Salaspils/Daugavkrasti, Bauska), infrastructuuronderhoudspunten in Iecava en Skulte, een verkeersleidingscentrum en een zijweg voor de goederenterminal van Salaspils.
• Ontwikkeling van een Europese spoorverbinding naar één station in Riga, waarbij op basis van een technische en economische analyse prioriteit wordt gegeven aan de meest haalbare route (Upeslejas-RCS of Misa-RIX), waarbij voor de financiering mogelijk gebruik wordt gemaakt van publiek-private partnerschappen (PPP’s) en EU-middelen worden besteed aan bovengenoemde prioritaire activiteiten.

En hopelijk zullen deze plannen worden geholpen door de nieuwe gezamenlijke aanpak voor de uitvoering van het project.

Rail Baltica: samenwerken om Europa te verbinden

Afgelopen vrijdag vond een startbijeenkomst van het project plaats op het ministerie van Transport van Letland, waar de Baltische landen en vertegenwoordigers van de EU de doelen van het bredere project bespraken, inclusief de haalbare resultaten en de toegepaste methodologie om een uniforme aanpak te vinden voor het beheer van de infrastructuur en het wettelijke kader.

Het gemeenschappelijke doel, aldus Rail Baltica, “is het verminderen van de obstakels die te maken hebben met de administratieve verschillen tussen de landen, die de effectieve grensoverschrijdende exploitatie van de Rail Baltica spoorlijn kunnen belemmeren”.

De drie prioritaire richtingen van het project zijn: ten eerste, kwesties van uniforme grensoverschrijdende openbaredienstverplichtingen (PSO’s); ten tweede, de ontwikkeling van een effectief wettelijk kader voor infrastructuurbeheer; en als laatste, en misschien wel het belangrijkste in termen van de huidige strijd, de ontwikkeling van een financieringsmodel voor Rail Baltica infrastructuurfaciliteiten, waaronder depots voor rollend materieel, vrachtterminals en passagiersstations waarvan de kosten niet direct worden gedekt door EU-financiering.

Stroomlijnen van ODV’s en regelgeving

Tot nu toe hebben Letland, Estland en Litouwen elk hun eigen aanpak ontwikkeld voor het beheer van de spoorwegdiensten in hun land. Maar om optimaal gebruik te maken van Rail Baltica voor grensoverschrijdend verkeer, zullen spoordiensten langs de lijn niet kunnen stoppen aan de landsgrenzen. Een marktanalyse als onderdeel van de nieuwe samenwerking zal helpen bij het ontwerpen van een openbaar dienstverleningsmodel dat de voordelen van de Rail Baltica-infrastructuur over de grenzen heen maximaliseert, met als doel de spoorwegnetwerken van de EU-landen echt met elkaar te verbinden.

🏗️As de bouw van het #RailBaltica station🚉 & gerelateerde infrastructuur op @riga_airport gaat verder, er wordt nu gewerkt aan de #viaducten in beide richtingen vanaf het toekomstige passagiersgebouw.
ℹ️ https://t.co/SqVBGqSJe8 pic.twitter.com/gExKk64tpy

– RailBalticaOfficial (@RailBaltica) 21 oktober 2024

Het project zal ook aanbevelingen doen om de wetgeving aan te passen, zodat Rail Baltica als één systeem wordt beheerd en de EU-regelgeving wordt nageleefd. Hoewel elk land eigenaar zal zijn van de Rail Baltica infrastructuur binnen zijn grenzen, is het doel om het te exploiteren onder gedeelde richtlijnen en voorwaarden. Dit omvat het op elkaar afstemmen van veiligheidsmanagement, verkeersleiding, capaciteitstoewijzing, prijsstellingsprincipes en andere operationele grensoverschrijdende onderwerpen.

Financiering voor de toekomst

Wat de financiering betreft, zal het project zoeken naar oplossingen voor het aantrekken van aanvullende financiering op Europees en nationaal niveau uit zowel publieke als private bronnen om de aanlegkosten te dekken. De Connecting Europe Facility (CEF) kan tot 85 procent van bepaalde directe projectkosten dekken, voornamelijk voor essentiële spoorwegaanleg zoals sporen, funderingen en systeeminstallaties. Andere projectgerelateerde faciliteiten, zoals nabijgelegen infrastructuur die niet direct deel uitmaakt van de spoorlijn, worden echter beschouwd als “indirecte kosten” en komen niet in aanmerking voor EU-financiering.

🚆Join us in Tallinn 🇪🇪 for #IntelligentRailSummit as we discuss the future of rail, including topics like predictive maintenance, AI integration, & cybersecurity.

h ttps://t.co/nSqm41OzJD

❕ Gebruik de code IRS24RB25 om 25% korting te krijgen op uw registratie. pic.twitter.com/B0yQIyTVaF

– RailBalticaOfficial (@RailBaltica) 24 oktober 2024

Rail Baltica zei dat alle partijen die betrokken zijn bij het nieuwe project zijn overeengekomen dat er regelmatige bijeenkomsten zullen worden georganiseerd “voor effectief projectmanagement”. En voor iedereen in de industrie die zich richt op de toekomst van het Europese spoor, zal een dergelijk grensoverschrijdend beheer een van onze belangrijkste aandachtspunten zijn op Intelligent Rail Summit 24.

Rail Baltica op Intelligent Rail Summit ’24

Rail Baltica zal het voortouw nemen in de uitbreiding van de Europese spoorwegen. Dit omvat de integratie van technologieën zoals AI, big data en machinaal leren in zijn wijdvertakte systemen en het stroomlijnen ervan over de grenzen van de verschillende landen heen. Het is een groot onderdeel van het bouwproces en zal centraal staan in de activiteiten zodra de treinen op de rails rijden.

Maar hoe moeten deze technologische ontwikkelingen, die nog in de kinderschoenen staan, precies worden gebruikt om het spoorvervoer en de efficiëntie echt te transformeren en tegelijkertijd de veiligheid te handhaven? En hoe kunnen we, met al deze toegenomen verwerkingskracht, ervoor zorgen dat deze vooruitgang groen en veilig blijft voor cyberbedreigingen? En dan hebben we het nog niet eens over hoe al deze overwegingen moeten worden toegepast bij het samenwerken met zoveel verschillende nationale en internationale instanties.

Van de praktische toepassing van AI tot de wendingen van het meest ambitieuze infrastructuurproject van het continent, topspoorwegspecialisten, van het managementteam van Rail Baltica tot de minister van Infrastructuur van Estland, zullen deze kwesties onderzoeken op RailTech’s Intelligent Rail Summit ’24 in Tallinn tussen 12 en 13 november 2024. Kortom, als je de toekomst van de Europese spoorwegindustrie wilt helpen vormgeven, dan is Tallinn de plek waar je in november moet zijn. Registreer je nu en lees hier meer over het boeiende programma.